Νυρεμβέργη: Τα αρχεία της δίκης του αιώνα ψηφιοποιημένα και πλήρως προσβάσιμα μετά από έργο 25 ετών
80 χρόνια μετά την έναρξη της ιστορικής δίκης, όλα τα αρχεία είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο, ίσως στην πιο κατάλληλη συγκυρία.
Μια πλήρως ψηφιοποιημένη συλλογή των αρχείων από τις Δίκη της Νυρεμβέργης είναι πλέον διαθέσιμη για όλους στο διαδίκτυο, σηματοδοτώντας την 80ή επέτειο από την έναρξη της σημαντικότερης ίσως δίκης του 20ού αιώνα, με επίκεντρο την προσαγωγή των ηγετών των Ναζί στη δικαιοσύνη.
Η πιο γνωστή πρώτη δίκη, η «Δίκη των Μεγάλων Εγκληματιών Πολέμου», διεξάχθηκε από το 1945 (με έναρξη την 20η Νοεμβρίου) έως το 1946 και αφορούσε τα ηγετικά στελέχη του Τρίτου Ράιχ ενώ ακολούθησαν άλλες 12 δίκες από το 1946 μέχρι το 1949 που αφορούσαν κατώτερα στελέχη, γιατρούς, δικαστές, βιομηχάνους, στρατιωτικούς που στήριξαν το ναζιστικό καθεστώς. Συχνά όμως όλες αυτές οι επιμέρους δίκες αποκαλούνται ενιαία ως Δίκη της Νυρεμβέργης, παίρνοντας το όνομα από την γερμανική πόλη που πραγματοποιήθηκαν.
Μια δουλειά δεκαετιών
Η πρόσβαση σε κάθε επίσημο έγγραφο της δίκης, που τηρείται από τη βιβλιοθήκη της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ, είναι διαθέσιμη σε όλους όσους επιθυμούν να «βουτήξουν» στην ιστορία της πολύκροτης αυτής δίκης από την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου και είναι αποτέλεσμα 25ετούς προσπάθειας μιας ομάδας 30 ιστορικών, επιμελητών metadata και βιβλιοθηκονόμων.
Η διαδικασία αυτή ξεκίνησε το 1998 με την αφαίρεση συρραπτικών και συνδετήρων από τα ευαίσθητα έγγραφα της δίκης, ώστε να μπορούν να σαρωθούν. Ο Πολ Ντέσνερ, επικεφαλής του έργου του Χάρβαρντ για τη Δίκη της Νυρεμβέργης, δήλωσε ότι εξαρχής ο στόχος ήταν να ψηφιοποιηθούν όλα τα αρχεία της δίκης που επί δεκαετίες βρίσκονταν μέσα σε κουτιά στη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου, αποθαρρύνοντας τον οποιονδήποτε να τα εξερευνήσει.
Παράλληλα, τα αρχεία αυτά βρίσκονταν σε χαρτιά της δεκαετίας του ’40 και είχαν αρχίσει να καταστρέφονται, ακόμα και με ένα απλό άγγιγμα.
Ψηφιακός «θησαυρός» και ταξίδι σε μια εποχή
Σύμφωνα με τον Guardian, η συλλογή της βιβλιοθήκης περιέχει περισσότερες από 750.000 σελίδες με αντίγραφα, υπομνήματα και αποδεικτικά στοιχεία από συνολικά 13 υποθέσεις, οι οποίες μεταξύ 1945 και 1949 ασκήθηκαν εναντίον στρατιωτικών και πολιτικών ηγετών των Ναζί, οι οποίοι θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για φρικαλεότητες κατά της ανθρωπότητας, ιδίως για το Ολοκαύτωμα, ενώ έφεραν επανάσταση στο διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στην πρώτη και κύρια διαδικασία, δικάστηκαν 19 από τους πιο σημαντικούς Ναζί, συμπεριλαμβανομένων των Χέρμαν Γκέρινγκ, Ρούντολφ Ες και Άλμπερτ Σπέερ. Σε 12 επόμενες δίκες, δικάστηκαν σχεδόν 200 άτομα. Συνολικά, μόνο τρεις κρίθηκαν αθώοι. Δώδεκα έλαβαν θανατικές ποινές και άλλοι ισόβια ή μικρότερες ποινές.
Στον ψηφιακό αυτό «θησαυρό» περιλαμβάνονται απομαγνητοφωνήσεις που περιγράφουν λεπτομερώς την πλήρη δραστηριότητα στην αίθουσα του δικαστηρίου καθ’ όλη τη διάρκεια της κάθε δίκης, καθώς και έγγραφα που αντλήθηκαν από δικηγόρους και αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία υποβλήθηκαν τόσο από εισαγγελείς όσο και από τις ομάδες υπεράσπισης.
«Πώς ανταποκρίνεται το δίκαιο σε στιγμές διεθνούς κρίσης;»
Σε μια εποχή που η ακαδημαϊκή ελευθερία θεωρείται γενικά ότι απειλείται, και στις ΗΠΑ ειδικότερα τα πανεπιστήμια αμφισβητούνται για τον παραδοσιακό τους ρόλο ως χώροι για την προώθηση της αλήθειας, το έργο έχει αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη σημασία, δήλωσε ο Ντέσνερ.
Όπως τονίζει ο ίδιος, η ψηφιοποίηση προσφέρει και πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τις πρωτοποριακές μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για τη διεξαγωγή της δίκης: «Είχαμε την πρώτη εκτενή χρήση ταυτόχρονων μεταφραστών, για να τα βγάλουν πέρα με τις τέσσερις γλώσσες που χρησιμοποιούνταν. Στη συνέχεια ο στενογράφος κατέγραφε την αυτολεξεί φράση από τον μεταφραστή που άκουγε στα ακουστικά και μετά κάποιος την δακτυλογραφούσε. Υπήρχαν πολλαπλά επίπεδα διερμηνείας και νομίζω ότι έχει γίνει πολύ λίγη έρευνα πάνω σε αυτό».
«Αυτή η συλλογή αποτελεί απάντηση σε ένα από τα πιο κρίσιμα ερωτήματα της ιστορίας», τόνισε, από την πλευρά της, η Αμπάντα Γουάτσον, από τη βιβλιοθήκη και τις υπηρεσίες πληροφόρησης της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ.
«Πώς μπορεί το δίκαιο να ανταποκριθεί σε στιγμές διεθνούς κρίσης; Σήμερα διασφαλίζουμε ότι η απάντηση δεν είναι ‘κλειδωμένη’ αλλά διαθέσιμη σε όλους. Όταν κάνουμε τη δικαιοσύνη ορατή, την κάνουμε δυνατή», υπογράμμισε.
